Για τα μέτρα λιτότητας, τον προϋπολογισμό, την αριστερά και τη σιωπή των αυτοδιατεινόμενων υπερασπιστών της εργατικής τάξης

'Εδώ τα ίδια. Κρύβονται στο καβούκι τους οι άνθρωποι. Τα ΚΚ είναι 2 και χιλιάδες οι ερμαφρόδιτοι «επαναστάτες». Έτσι και λίγο φανείς μπόσικος, πέρασες απέναντι'.

                                            Κατερίνα Γώγου - Α, ρε σύντροφε (Τρία κλικ αριστερά, 1978)

Μετά τη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών με την Κυβέρνηση και τη συμφωνία μεταξύ τους για αρκετά μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης, άρχισαν να κατατίθενται στη Βουλή τα διάφορα σχετικά νομοσχέδια για αλλαγή πλεύσης της οικονομικής πολιτικής. Μαζί τους σύντομα θα τεθεί σε ψηφοφορία και ο νέος προϋπολογισμός. Παρόλο που συνεχίζονται οι μίκρο-αντιπαραθέσεις για την οικονομία (με φόντο τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές και ενδεχόμενο στόχο την επικάλυψη των ακόμα πιο αυστηρών μέτρων λιτότητας, που τροχοδρομούνται από τη δεξιά και το κέντρο), τα μέτρα που έχουν προταθεί μέχρι τώρα προχωρούν ακάθεκτα προς ψήφιση στη Βουλή μέσα σε κλίμα ευρείας συναίνεσης και με πολύ περιορισμένο το ενδεχόμενο να γίνουν ουσιαστικές τροποποιήσεις - δηλαδή που να αφορούν έμμεση ή άμεση αναδιανομή του πλούτου και της επιβάρυνσης για την πληρωμή του 'κόστους' της οικονομικής κρίσης. Μεταξύ άλλων, τα διάφορα νομοσχέδια (και ο προϋπολογισμός) περιλαμβάνουν τα εξής, επιζήμια για τους μισθωτούς, μέτρα:

1) Αυξήσεις φόρων:

α) όπως του ΦΠΑ από το 15% στο 17%.

2) αλλαγές στο κρατικό μισθολόγιο:

α) πάγωμα του κρατικού μισθολογίου για δύο χρόνια.

β) μη παραχώρηση ΑΤΑ του 1^ου εξαμήνου του 2012 για τα επόμενα 4 εξάμηνα.

γ) μείωση της απασχόλησης.

δ) μείωση κλιμάκων εισδοχής.

ε) εισαγωγή/αύξηση εισφορών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα για το ταμείο συντάξεων σε μόνιμη βάση.

ζ) κατάργηση κενών θέσεων.

3) Μειώσεις σε κοινωνικές δαπάνες και επιδόματα:

α) στόχευση επιδομάτων τέκνου και φοιτητικής χορηγίας.

β) μείωση επιδομάτων μη στοχευμένων κοινωνικών σχεδίων κατά 10%.

γ) μείωση/κατάργηση κάποιων επιδομάτων του δημόσιου βοηθήματος.

δ) κατάργηση Σχεδίου Επιστροφής ΦΠΑ για την πρώτη κατοικία (€55 εκ.).

Δεν θα εξηγήσω τα πιο πάνω μέτρα και τον αντίκτυπό τους πάνω στους μισθωτούς. Το έχει κάνει εν μέρει ο Γρηγόρης εδώ και το ανέπτυξα εν συντομία σε προηγούμενη μου ανάρτηση για παρόμοιο θέμα. Αντί τούτου θα επικεντρωθώ στο πως φτάσαμε σε αυτό το σημείο και στο πολιτικό μήνυμα που αναδύεται μέσα από τους χειρισμούς του όλου ζητήματος από την αριστερά.

Το κυρίαρχο επιχείρημα-ομπρέλλα είναι ότι αν δεν ληφθούν αυτά τα (πιο πάνω) μέτρα θα μπούμε στον Μηχανισμό Στήριξης και θα επέλθουν τα χειρότερα. Οσάν και αυτά τα μέτρα είναι τα απολύτως αναγκαία και αναντικατάστατα για τη διάσωσή μας. Οσάν και στη διάσωση δεν έχει πλούσιους και φτωχούς, δεν έχει τάξεις που επωφελούνται και άλλες που πεινούν. Το επιχειρήμα αυτό είναι το ίδιο που η Κυπριακή αριστερά αρνείτο να αναγνωρίσει σαν ορθό τα τελευταία χρόνια. Και όμως το γενικό κλίμα συναίνεσης γύρω από τα προαναφερθέντα μέτρα καλλιεργήθηκε πρώτα και κύρια από την ίδια την Κυβέρνηση με πρωτοστάτη τον Υπουργό Οικονομικών. Λίγες μόνο μέρες μετά την αρχική ανακοίνωση του Υπουργού για τα μέτρα που τότε επροτίθετο να εισηγηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο ακολούθησε σύσσωμο το Λαϊκό Κίνημα και το ΑΚΕΛ. Η Χαραυγή στις 19 Νοεμβρίου κυκλοφόρησε με τον 'πανηγυρικό' τίτλο 'Πάγωμα στους Μισθούς του Δημοσίου', σαν να και επρόκειτο για ριζοσπαστική ρεφόρμα. Οι αρχικές αντιδράσεις της ΑΚΕΛικής ηγεσίας στις διακηρύξεις Καζαμία άρχισαν να εξαφανίζονται από τη δημόσια σφαίρα και να παίρνουν σειρά οι ανακοινώσεις για αδείρητη ανάγκη εθνικής συνεννόησης και πλήρη στήριξη του Υπουργού. Μετά από τη σύσκεψη των κομμάτων με την Κυβέρνηση στο Προεδρικό πριν 9 ημέρες, το ΑΚΕΛ συμφώνησε και επίσημα με τα μέτρα. Η Κ.Ε του ΑΚΕΛ προχθές ψήφισε ομόφωνα και τον Προϋπολογισμό. Η ΠΕΟ χαμήλωσε τους τόνους και φαίνεται να έχει περιοριστεί στην εξαγγελία του καθ'όλα συμβολικού μέτρου της πικετοφορίας έξω από το Υπουργείο Οικονομικών και τη Βουλή, κατά τη διάρκεια της συζήτησης του Προϋπολογισμού. Η Προοδευτική και η ΕΔΟΝ δεν ανακοίνωσαν κάτι.

Φυσικά, η οργανωτική δομή του ΑΚΕΛ και του Λαϊκού Κινήματος είναι τέτοια που περιορίζει στον μέγιστο βαθμό τις εσωτερικές αντιδράσεις στις αποφάσεις της ηγεσίας. Όμως και ο άξονας ΑΚΕΛ-Κυβέρνησης φαίνεται να είναι δομημένος και στελεχωμένος με τέτοιο τρόπο που περιορίζονται επίσης στον μέγιστο βαθμό και οι αντιδράσεις της ίδιας της ηγεσίας του ΑΚΕΛ και του Λαϊκού Κινήματος στις αποφάσεις της (ΑΚΕΛικής) Κυβέρνησης. Οι προτάσεις του ΑΚΕΛ που στάληκαν στο Υπουργείο Οικονομικών και ανακοινώθηκαν επίσημα στις 23Νοεμβρίου, ούτε περιλαμβάνονται στον Προυπολογισμό, ούτε παρουσιάζονται τις τελευταίες μέρες στα έντυπα του κόμματος[i].Έχουν ουσιαστικά αντικατασταθεί από θεωρητική κριτική στη στρατηγική λιτότητας που χάραξε και χαράσσει η ΕΕ και το ΔΝΤ[ii]. Ο φόρος εταιριών δεν αναφέρεται καν πλέον, η περαιτέρω μείωση των δαπανών για την άμυνα με την ταυτόχρονη μείωση της στρατιωτικής θητείας, η φορολόγηση της εκκλησίας κ.λπ. δεν αποτελούν καν θέματα στην ατζέντα οποιασδήποτε σύσκεψης. Η Προοδευτική και η ΕΔΟΝ έχουν προδοθεί από ανθρώπους που ζυμώθηκαν στις τάξεις τους, αφού την ώρα που διαδήλωναν ενάντια στη μείωση κλιμάκων εισδοχής στο δημόσιο, αυτό το μέτρο 'κλειδωνόταν συναινετικά' στο Προεδρικό. Η ΠΕΟ έχει παραγκωνιστεί, χωρίς καν να διατηρεί στην ουσία το 'δικαίωμα' να καλεί τα μέλη της σε απεργία.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών και μάλιστα σε μια περίοδο που οι γενικές τάσεις της κοινής γνώμης για την οικονομία φαίνονται συμπαθείς προς τη φιλοσοφία του να πληρώσει ο πλούτος[iii],κανένας από τους πολιτικούς και κοινωνικούς δρώντες της αριστεράς δεν επανέφερε, ούτε διεκδίκησε τις αρχικές και σε μερικές περιπτώσεις πολύ πρόσφατες θέσεις του. Αν υποθέσουμε ότι έστω και το 1/3 από αυτές τις θέσεις ήταν όντως δικεδικήσιμο, τουλάχιστον δεδομένου του ότι η Κυβέρνηση, αντίθετα με την αντιπολίτευση, διαθέτει τόσο μια ενδελεχή πληροφόρηση για τις εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ, όσο και την ευχέρεια να συνδιαλέγεται άμεσα με τις ελίτ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των Διεθνών Οίκων Αξιολόγισης, τότε ίσως να μην χρειαζόταν να περικοπούν τόσες κοινωνικές δαπάνες, να, να, να.

Αυτό που με ξενίζει πάνω απ'όλα όμως είναι ότι πολλοί αξιόλογοι σχολιαστές της ευρύτερης (και όχι απαραίτητα κοινοβουλευτικής) αριστεράς (συμπεριλαμβανομένων και διάφορων παραδοσιακών ανώνυμων και επώνυμων bloggers) δεν αρθρώνουν κουβέντα για τα πιο πάνω. Επί τοις ευκαιρίας και με φιλική διάθεση τους ρωτώ: Έχει εμπεδωθεί στη συνείδησή σας η απειλή του Μηχανισμού σαν ένα πρόβλημα με λύση-μόνοδρομο; Ή σας εκφράζει η στρατηγική της παντοτινής δημόσιας υπεράσπισης της κοινοβουλευτικής αριστεράς, στη βάση του επιχειρήματος ότι αυτή είναι η καλύτερη επιλογή στις δοσμένες συνθήκες; Ή μήπως είναι κάτι άλλο που αδυνατώ να κατανοήσω;

Σε κάθε περίπτωση η ταχεία και απροκάλυπτη αποσιώπηση παραδοσιακών θέσων και επιχειρημάτων, αλλά και η συμπόρευση με αστικές δυνάμεις για μέτρα στα οποία ποτέ προηγουμένως δεν συγκατέθεσε, συνεπάγεται ασήκωτες ευθύνες για την Κυπριακή αριστερά στην παρούσα συγκυρία. Τόσο για αυτούς που κυβερνούν, όσο και για εκείνους που δεν μπόρεσαν να επηρεάσουν τους πρώτους. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες της πολιτικές ήττες, πολύ απλά διότι δεν προσπάθησε αρκετά και άφησε τον εαυτό της να γλυστρήσει σε μια αμαρτωλή συμμαχία με τους ταξικούς της εχθρούς, που κάθε άλλο παρά εξασφαλίζει τα συμφέροντα των λαϊκών στρωμάτων. Τουλάχιστον αν προσπαθούσε και έχανε το παιχνίδι, τότε θα άφηνε πίσω της ένα πάτημα για μετά, ένα μέτωπο στην κοινωνία που ίσως να ανασυντασσόταν υπό διαφορετικές συγκυρίες, μια λαϊκή συνείδηση που δεν θα πίστευε εύκολα το ψεύδος και τον λαϊκισμό που υιοθετεί μια υπερταξική τάχα ρητορική. Αντί αυτού επέλεξε να ενδυναμώσει με τη στάση της τις θέσεις της πλουτοκρατίας, της δεξιάς και κέντρο-δεξιάς/'αριστεράς', της ΟΕΒ, του ΚΕΒΕ, του ΔΝΤ και των ελίτ που ηγεμονεύουν την ΕΕ.

Σε κάποιες χώρες η κρίση φέρνει ανασύνταξη της αριστεράς, ενδυνάμωση του ταξικού κινήματος και ριζοσπαστική στροφή. Στη δική μας, φαίνεται να σπρώχνει προς την πλήρη σοσιαλδημοκρατικοποίηση. Εξού και για ακόμα μια φορά τίθεται το ερώτημα: Μήπως η διεκδίκηση της Προεδρίας από το ΑΚΕΛ το 2008 ήταν το λάθος των λαθών;

---

[i]Οι προτάσεις του ΑΚΕΛ περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων και τα εξής:

-Φορολογία ακινήτων με το συνδυασμό των δύο προτάσεων για:
(α) Προώθηση της φορολογίας οφέλους από αλλαγή ζώνης ανάπτυξης σε συνδυασμό με την αναστολή μεταβιβαστικών τελών για τους επόμενους έξι μήνες για όσα ακίνητα αγοράζονται και μεταβιβάζονται μέσα σ΄ αυτή την περίοδο.
(β) Εισαγωγή φορολογίας αδρανούντων και αναπτυξιακών κτημάτων μεγάλης αξίας
- Εισαγωγή Ειδικού Φόρου πάνω σε είδη πολυτελείας
- Εισαγωγή φόρου εκατομμυριούχου ή καθαρής περιουσιακής θέσης σε περιουσία μεγάλης αξίας εξαιρουμένης της δαπάνης για απόκτηση μόνιμης κατοικίας.
- Έκτακτη αμυντική συνεισφορά επί των καθαρών κερδών των εταιρειών ύψους 1,5%.
-Έκτακτη, κλιμακωτή εισφορά των υψηλόμισθων στον ιδιωτικό τομέα
-Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, μέσα από τη δημιουργία εγγυοδοτικού ταμείου για τις ΜΜΕ και μελέτη του ενδεχόμενου παγοποίησης των αυξήσεων στα ενοίκια για περίοδο δύο ετών.
Παραμένει αμφίβολο αν έστω και κάποια από αυτά θα επαναδιεκδικηθούν.

[ii]π.χ. βλ. άρθρο Ν. Κατσουρίδη την 1η Δεκ. στη Χαραυγή με τίτλο Όικονομική Κρίση και τα Όρια των Κοινωνιών',όπου ο συγγραφέας δεν αγγίζει ούτε ένα από τα μέτρα του Προϋπολογισμού.

[iii] Βλ. τη σχετική δημοσκόπηση του 'Φιλελεύθερου' στις 21/11/2011. Για μια ενδιαφέρουσα και κατά τη γνώμη μου σωστή ανάλυση, βλ. -το μπλογκ του Λινοπάμπακου - εδώ.